Reikwijdte

De Archiefwet 1995 geldt voor alle organen van de Nederlandse overheid. Het begrip 'overheidsorgaan' uit de wet is ontleend aan het begrip 'bestuursorgaan' in de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Toch is het begrip 'overheidsorgaan' ruimer dan het begrip 'bestuursorgaan'.

Categorieën overheidsorganen

Er zijn twee categorieën overheidsorganen:

1. Organen van een rechtspersoon, die ingesteld zijn volgens het publiekrecht. Hiertoe behoren de organen van het Rijk (ministeries, Hoge Colleges van Staat, Kabinet der Koning), de provincies, de gemeenten, de waterschappen, zelfstandige bestuursorganen met een publiekrechtelijke rechtsvorm (ZBO's) en organen van publiekrechtelijke bedrijfs- en beroepsorganisaties (PBO-organen). Ter toelichting: onder de Hoge Colleges van Staat rekenen we de Eerste en Tweede Kamer, de Raad van State, de Algemene Rekenkamer, de Hoge Raad van Adel, de Kanselarij der Nederlandse Orden en het Bureau Nationale Ombudsman.
2. Een ander persoon of college met enig openbaar gezag bekleed. Het gaat hier om privaatrechtelijke rechtspersonen en natuurlijke personen die bekleed zijn met enig openbaar gezag. Het begrip enig openbaar gezag houdt in dat men volgens wettelijk voorschrift eenzijdig kan ingrijpen in de rechtspositie van natuurlijke personen of rechtspersonen. Onder deze tweede categorie vallen onder meer particuliere instellingen zoals bv's, nv's en stichtingen. Zij hebben bij wet bepaalde bevoegdheden gekregen, zoals het verrichten van keuringen, het verstrekken van vergunningen of uitkeringen. Zo is ook de garagehouder die APK-keuringen doet, een overheidsorgaan. Deze categorie valt alleen onder de Archiefwet 1995 voor hun archieven die gaan over de taak van 'openbaar gezag'.