Met wie werkt de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed samen bij het toezicht op cultuurgoederen?
Nationaal
De Inspectie werkt voor haar toezichtstaak nauw samen met de Belastingdienst/douane van het ministerie van Financiën. Deze samenwerking is vastgelegd in een zogeheten Kaderovereenkomst inzake de samenwerking tussen de ministeries van OCW en Financiën. In deze overeenkomst is op beleid- en uitvoerend niveau vastgelegd hoe bijvoorbeeld informatievoorziening is geregeld, maar ook wat de taken en bevoegdheden zijn van de Inspectie en Douane bij de toezicht- en controletaken. In de taken van beide diensten kan een onderscheid worden gemaakt tussen een vergunningverleningsproces voor de uitvoer van cultuurgoederen boven een bepaalde waarde en ouderdom, en de controle op in- en uitvoer van cultuurgoederen. Op verschillende manieren besteedt de douane aandacht aan de werkwijze en controle, zoals dit filmpje op YouTube duidelijk maakt. Daarnaast geeft de douane ook voorlichting via de douanewebsite over de verschillende douanetaken
Ook wordt samengewerkt met de Nationale Politie, die een algemene opsporingstaak heeft, bijvoorbeeld waar het gaat om diefstal of heling. Binnen de Nationale Politie is de Unit Kunst en Antiek Criminaliteit actief. Ook maakt de Politie gebruik van zogenaamde taakaccenthouders bij de regionale politiekorpsen. Daarnaast is een landelijke officier van justitie Kunstcriminaliteit aangesteld. De hulp van de sterke arm kan worden ingeroepen waar het gaat om misdrijven of overtredingen in het kader van de Erfgoedwet. Een aantal inspecteurs bij de Inspectie is aangewezen als buitengewoon opsporingsambtenaar (boa). Op verzoek van de officier van justitie kunnen de boa’s van de Inspectie ook worden ingezet bij opsporingsonderzoek en rechtshulpverzoeken.
Om te kunnen vaststellen of voorwerpen die bij grenscontroles of in Nederland worden aangetroffen, cultuurgoederen zijn of kunnen behoren tot het wettelijk beschermde erfgoed, is vaak speciale kennis en expertise nodig. De Inspectie raadpleegt daarom regelmatig externe specialisten om voorwerpen te beoordelen op zaken als herkomst, ouderdom, echtheid en cultuurhistorische waarde. De uitgangspunten die de Inspectie en de deskundigen hanteren staan in een handelingskader.
Internationaal
Internationaal wordt samen gewerkt met organisaties als United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO), International Council of Museums (ICOM), Interpol en World Customs Organization (WCO).
UNESCO is een speciale organisatie van de VN, die na de Tweede Wereldoorlog is opgericht en die een aantal cultuurverdragen heeft opgesteld. Deze verdragen zijn gericht op de bescherming van het culturele erfgoed en moeten bijdragen aan de instandhouding ervan en het voorkomen van verlies. Via de website van UNESCO is informatie te vinden over deze verdragen en de verschillende acties die UNESCO onderneemt.
ICOM is een internationale non-gouvernementele organisatie die professionele en ethische standaards heeft ontwikkeld voor musea. Een van de taken van ICOM is het vergroten van kennis van cultureel Erfgoed, en een bijdrage aan de bestrijding van illegale handel. Om aan dit laatste vorm te geven, heeft ICOM onder andere Rode Lijsten opgesteld met voorbeelden van cultuurgoederen waarin niet mag worden gehandeld.
WCO en Interpol zijn overkoepelende organisaties voor douane en politie. Via Interpol is een database te raadplegen waarin gestolen cultuurgoederen zijn opgenomen. Deze database is een handig hulpmiddel voor de controle op gestolen voorwerpen.
Wettelijke basis
De wettelijke basis voor het optreden van de Inspectie ligt in de Erfgoedwet 2016, waarin de Europese en internationale regelgeving is opgenomen. Ook handelt de Inspectie op grond van de Sanctieregelingen voor het beschermde erfgoed van Irak, Syrië en sanctiemaatregel Oekraïne.
De bevoegdheden worden voor de Inspectie ontleend aan de Erfgoedwet (2016), de Algemene wet bestuursrecht en de Wet op de economische delicten.
Deze pagina is aangepast op 11-7-2024.
