Een archeologische opgraving is een veldonderzoek naar sporen van het verleden. De bodem, en daarmee ons bodemarchief, wordt erdoor verstoord. Grondsporen worden daarom nauwkeurig onderzocht en gedocumenteerd, en vondsten worden verzameld en meegenomen voor verder onderzoek.
Archeologen moeten daarom een opleiding volgen voor ze het veld in mogen om te graven. Bedrijven mogen pas graven als ze een speciaal certificaat hebben. Voor alle anderen is opgraven verboden.
Opgravingsverbod
In de Erfgoedwet is bepaald dat het doen van archeologische opgravingen verboden is, behalve voor organisaties met een opgravingscertificaat. Opgravingen kunnen immers maar één keer uitgevoerd worden. Daarna zijn de sporen weg en worden de vondsten meegenomen. Welk spoor en welke vondst bij elkaar horen is belangrijk. Met vondsten kan vaak de ouderdom bepaald worden.
Het is dus belangrijk dat een opgraving zorgvuldig gebeurt en dat alles heel precies gedocumenteerd wordt. Hiervoor gelden strenge regels. Deze zijn vastgelegd in de Erfgoedwet, het Besluit Erfgoedwet archeologie, de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie, en een speciale Beoordelingsrichtlijn.
Uitzonderingen
Op het opgravingsverbod bestaan een paar uitzonderingen. In het Besluit Erfgoedwet archeologie is aangegeven wie zonder certificaat archeologisch onderzoek mag doen, en onder welke voorwaarden. Dit kunnen zijn:
- metaaldetectoramateurs;
- verenigingen voor amateurarcheologie;
- universiteiten en hogescholen;
- buitenlandse archeologiebedrijven die slechts af en toe onderzoek doen in Nederland .
Let op! Voor iedereen die uitgezonderd is van het opgravingsverbod gelden wel speciale voorwaarden.
Wilt u weten of u of uw vereniging of organisatie uitgezonderd is van het opgravingsverbod? Kijk dan of u voldoet aan de uitzonderingsvoorwaarden in de wet (het Besluit Erfgoedwet archeologie).
Voor informatie kunt u ook contact opnemen met de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed. De inspecteurs kunnen u wegwijs maken in de regelgeving.
De Inspectie ziet er op toe dat organisaties en personen die uitgezonderd zijn van de certificaatplicht zich houden aan de uitzonderingsregels. Overtredingen kunnen bestraft worden met een boete of gevangenisstraf.
